Ciekawostki o gminie
- Niegdyś w Zabłudowie funkcjonowała jedna z pierwszych drukarni na Grodzieńszczyźnie z 1568r., gdzie decyzją Grzegorza Chodkiewicza zostali sprowadzeni z Moskwy dwaj drukarze: Iwan Fiodorow i Piotr Mścisławiec. W latach 1569–1570 w Zabłudowie drukowano Psałterz i Ewangelię Pouczającą. Drukarnia zaprzestała swej działalności w 1572 r.
- Charakterystyczny kształt części zabłudowskich zagród (przypominających wyciągnięte prostokąty) formujących tzw. wsie ulicówki są pozostałością rządów Królowy Bony. To z jej inicjatywy w XVI wieku przeprowadzono tzw. pomiarę włóczną. Była to wielka reforma rolna polegająca na komasacji gruntów (dotychczasowe osadnictwo było chaotyczne), wprowadzeniu regularnego czynszu od chłopów (w miejsce różnych świadczeń) i wprowadzenie trójpolówki. W jej ramach chłopi otrzymywali ok. 21 ha ziemi, co stanowiło 1 włókę (średniowieczna jednostka miary). Reforma kilkukrotnie zwiększyła wpływy z dóbr królewskich, a osadnikom dała racjonalnie wytyczone i doskonale skomunikowane gospodarstwa.
- Franciszek Karpiński – autor popularnej kolędy „Bóg się rodzi” żył i tworzył w Zabłudowie. Stało się tak za sprawą króla Augusta Poniatowskiego, gospodarza słynnych czwartkowych obiadów, podczas których Karpiński dał się poznać jako wybitny poeta, ale też jako gość źle zanoszący środowisko dworskie. Wiedząc to król zaprosił go do Izabeli Branickiej, swojej siostry. Poeta z zaproszenia chętnie korzystał wielokrotnie spędzając wakacje w Białymstoku. I to tu dostał propozycję pracy jako guwerner księcia Dominika Radziwiłła w Zabłudowie. Ślad po Karpińskim w Zabłudowie nie zaginął. Jest on partonem miejscowej szkoły podstawowej, ale też autorem hejnału miasta.
- Mikołaj Kawelin był emerytowanym carskim pułkownikiem, słynącym ze swej fortuny, sympatii wobec miejscowej ludności (zafundował min.: Dom Ludowy i remizę w Kamionce, gm. Zabłudów) i ...legendarnej wręcz brzydoty. Był jednym z pierwszych prezesów klubu piłkarskiego Jagiellonia. Z okolic Zabłudowa pochodziła jego pierwsza żona Helena - (córka senatora Aleksandra Kruzenszterna), która we wianie wniosła duży majątek - wieś Rafałówkę. Po wybuchu Rewolucji Październikowej Kawelin wraz z rodziną uciekł do Francj. Po I Wojnie Światowej wrócił do Polski sam i osiadł w swoim drugim majątku – w Majówce.
- Do 1941 roku w Zabłudów słynął z jednej z najpiękniejszych synagog w Polsce. Synagoga w Zabłudowie została wzniesiona prawdopodobnie w latach 1614-1621, pomiędzy ulicami Białostocką i Surażską. Był to budynek drewniany, o wysokości 18 m i szerokości 11 m, z dachem łamanym, krytym gontem. Pod względem architektury obiekt zaliczano do najbardziej wartościowych synagog w Polsce. Synagoga została doszczętnie zniszczona przez Niemców w dn. 24 czerwca 1941 r.
- W Rybołach funkcjonuje amatorskie Muzeum Kultury Materialnej „Ojcowizna”, założone przez śp. Ks Grzegorza Sosnę. (Fotogaleria: https://um.zabludow.wrotapodlasia.pl/pl/fotogaleria.html?page=6 )
czwartek, 21 listopada 2024
imieniny: Alberta, Janusza, Konrada
