Świetlica wiejska w Ciełuszkach
Świetlica Wiejska w Ciełuszkach to miejsce bez , którego mieszkańcy nie wyobrażają sobie życia. Odbywają się tu: sympozja organizowane przez władze gminy, koncerty i wystawy, spotkania mieszkańców, zebrania, konsolacje.
Krótko o Ciełuszkach
Ciełuszki to urokliwa wieś położona nad rzeką Narew. Przez wieś przechodzi Podlaski Szlak Bociani oraz Podlaski Szlak Kulturowy „Drzewo i Sacrum”, przedstawiający bogactwo drewnianej architektury Podlasia.
We wsi funkcjonował młyn, a przy starym gościńcu (Trakcie Królewskim Bielsk – Grodno) prowadzącym do Dawidowicz i dalej do Zabłudowa znajdowała się karczma. Dziś w tym miejscu, na styku łąk i lasu, pozostało tylko nienaturalne wzniesienie. O obecności tych obiektów świadczą nazwy uroczysk i dróg: Szkolny Łuh, Popowszczyna, Młynowa Doroha.
Rok 1915 był tragiczny dla mieszkańców wsi Ciełuszki. Jak większość prawosławnych zachodnich guberni Imperium Rosyjskiego byli zmuszeni do bieżeństwa, czyli masowej ewakuacji w głąb Rosji.
Po powrocie do niepodległej już Polski mieszkańcy tej wsi zastali zgliszcza i pola zarośnięte chaszczami. Niektórzy, aby przeżyć, zmuszeni byli do służby i żebractwa. W tym czasie powstał kult proroka Ilji, związany z działalnością religijną Eliasza Klimowicza z Grzybowszczyzny. W Ciełuszkach istniała nawet świątynia należąca do jego wyznawców. Z czasem źródłem dochodów mieszkańców Ciełuszek w tym okresie stawał się m.in. handel warzywami, drewnem. Towary te były transportowane zaprzęgiem konnym do Białegostoku.
Podczas II wojny światowej wieś została częściowo spalona. Poniosła za sobą wiele ofiar. W momencie wycofywania się wojsk niemieckich w dniu 25 lipca 1944 r. w lesie między wsią Pawły a Ciełuszkami został zabity niemiecki oficer. W odwecie oddziały Wehrmachtu schwytały 22 mężczyzn z Ryboł, Pawłów, Kaniuk i Ciełuszek. Mężczyźni zostali wywiezieni do wsi Tryczówka i tam 26 lipca spaleni żywcem w jednej ze stodół. Zwęglone szczątki pomordowanych pogrzebano na cmentarzu w Pawłach.
Po wojnie po woli życie wracało do normy. Mieszkańcy na dużą skalę wrócili do uprawy warzyw, a przede wszystkim ogórków. Z tych upraw wieś słynęła aż do końca lat 90. XX wieku. Nieunikniony proces migracji ze wsi do miasta postępował już w latach 70. Ubiegłego wieku. To on w dużym stopniu spowodował wyludnienie wsi, gdzie zostawały osoby najstarsze. Z czasem zaprzestano upraw warzywnych na dużą skalę. Wygasały także inne formy działalności rolniczej, jak hodowla krów, uprawa zbóż. Obecnie warzywniaki są znacznie mniejsze, a niewypasane nadnarwiańskie łąki porosła bujna, dzika roślinność.
Piękno przyrody w Dolinie Narwi od lat urzeka turystów, którzy licznie odwiedzają tę wieś. Wśród nich jest spory odsetek osób spoza granic naszego kraju.
„Jednym z tych, których zafascynowała nasza wieś jest Martin Franz, fotografik z Niemiec. To on profesjonalnie i z ogromnym szacunkiem odniósł się do naszych krajobrazów i Ludzi. Postanowił w postaci zdjęć uwiecznić naszą niepowtarzalną przyrodę i mieszkańców w ich codziennym życiu. Obrazy te zatrzymane w kadrze są oryginalną kroniką naszej miejscowości. Udało mu się uchwycić coś, co niebawem się skończy. Martin Franz, dzięki Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej przedstawia światu naszą małą Ojczyznę – ten niewielki punkt na mapie dużej Europy.”
Cytat z artykułu „Wizyta w Ciełuszkach" - wystawa fotograficzna autorstwa niemieckiego fotografa Martina Franza„
Świetlica wiejska
Obecna Świetlica Wiejska w Ciełuszkach wcześniej funkcjonowała jako Szkoła Podstawowa. Budynek został wzniesiony w 1935 roku staraniem mieszkańców tej wsi, którym bardzo zależało by ich dzieci odebrały wykształcenie. Na ten cel przeznaczyli działkę wielkości 1 ha, dokonali wpłaty w wysokości 700 zł, a także wybudowali fundament pod budynek przyszłej szkoły. Doświadczeni wojnami i dramatem uchodźctwa ludzie mieli świadomość tego, że zapewnienie wykształcenia dzieciom może podnieść ich status bardziej niż jakiekolwiek dobro materialne, które w każdej chwili mogą stracić. Znane było wówczas powiedzenie:
„Ucz się! Wiedzy na plecach nie będziesz nosił.”
Szkoła w tym miejscu funkcjonowała do 1978 roku, kiedy to z uwagi na zbyt małą liczbę dzieci została zamknięta jej działalność. Młodsi uczniowie z klas I – III zostali przeniesieni do Szkoły Podstawowej w Pawłach, starsi do Szkoły Podstawowej w Rybołach.
Na początku lat 80 XX wieku mieszkańcy podjęli inicjatywę przekształcenia budynku po szkole na świetlicę. Z dwóch sal lekcyjnych utworzono wówczas salę taneczną ze sceną, wyremontowano i pomalowano wnętrze świetlicy, zabezpieczono stolarkę okienną oraz naprawiono piece kaflowe. Na remont świetlicy Ciełuszki otrzymały wsparcie finansowe ze strony gminy, które przeznaczyli na zakup farb i drobnych materiałów budowlanych oraz zakup stolików i krzeseł.
W świetlicy odbywały się zabawy taneczne organizowane przez młodzież, zabawy weselne, zebrania wiejskie, a także lekcje religii zanim wprowadzono ten przedmiot do szkół.
Z czasem nieremontowany na bieżąco, stary już budynek zaczął popadać w ruinę. Na dodatek nieznani sprawcy dokonywali aktów wandalizmu, wybijali szyby w oknach, kradli miedziane przewody elektryczne. Stan obiektu na początku XX wieku był opłakany.
W 2016 roku, z inicjatywy nowo wybranej sołtys – Grażyny Charytoniuk – Michiej, wymienione zostały okna w budynku świetlicy, młodzież posprzątała sale, a zaprzyjaźniony przedsiębiorca usunął bujne krzewy od strony ulicy.
Życie w świetlicy powoli zaczynało tętnić na nowo. Mieszkańcy wsi, ich dzieci i wnuki zaczęli organizować rokroczne spotkania integracyjne. Z uwagi na ilość uczestników odbywały się one na placu przy świetlicy.
W 2018 roku przeprowadzono w świetlicy gruntowny remont trzech pomieszczeń: sali widowiskowej, mniejszej sali oraz przedsionka. Środki na ten cel pochodziły z Programu odnowy wsi województwa podlaskiego na realizacje przez gminy zadań istotnych dla sołectw z terenu województwa - 8 749,00 zł, funduszu sołeckiego – 5 000,00 zł oraz budżetu Gminy Zabłudów.
O tym remoncie dowiesz się więcej czytając ten artykuł: https://umzabludow.wrotapodlasia.pl/pl/realizowane_projekty/program-odnowy-wsi/remont-swietlicy-w-cieluszkach-1.html
W kolejnych latach mieszkańcy, korzystając ze środków funduszu sołeckiego oraz wsparcia pozyskanego przez Koło Gospodyń Wiejskich i Ochotniczą Straż Pożarną, zakupili meble do sali widowiskowej i kuchni, urządzenia AGD i naczynia do obsługi spotkań i posiedzeń, wykonali przyłącze wodne i kanalizacyjne. W 2023 roku samodzielnie wyremontowali i przystosowali jedno z pomieszczeń na potrzeby kuchni.
W tym samym okresie wymienione zostało pokrycie dachu na świetlicy. Całkowita wartość inwestycji wyniosła 82 988,22 zł, tym dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 z zakresu tematycznego: rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej lub rekreacyjnej lub kulturalnej - 52 805,00 zł. Przeprowadzone innowacje sprzyjają spotkaniom mieszkańców. Na jednym z takich spotkań, mieszkańcom, ich dzieciom i wnukom przekazano wiedzę i przedstawiono praktyczne rozwiązania z zakresu przeciwdziałania występowania przemocy. Młodsi uczestnicy przećwiczyli skuteczne postaw w unikaniu uzależnień.
Wymiana pokrycia była realizowana na podstawie umowy o dofinansowanie, o której więcej piszemy tutaj: https://umzabludow.wrotapodlasia.pl/pl/realizowane_projekty/fundusze_europejskie/remont-swietlic-w-ostrowkach-i-cieluszkach/
Dziękujemy redakcji fanpage Ciełuszki https://www.facebook.com/search/top?q=cie%C5%82uszki za pozwolenie na udostępnienie fotografii.
środa, 30 października 2024
imieniny: Zenobii, Przemysława, Edmunda
